Piše: Blagoje Đukanović
U startu su ga činili fudbaleri, atletičari, strelci, šahisti i višebojci. Sa rastom fabrike raslo je sportsko društvo, pa su dugo vremena nikšićki metalurzi ostali najmasovnije društvo na prostorima Crne Gore, pa čak i velike Jugoslavije. Masovnost je krasila ovu porodicu sportista od prvih dana rada, a iz masovnosti je po pravilu nicao kvalitet. Sve je bilo na amaterskoj osnovi, sa minimalnom finansijskom potporom, ali je mnogima ostalo nejasno kako se iz takve baze rađao vrhunski kvalitet. To su mogli samo oni iz proizvodnje i prerade čelika, koji su i na sportskim borilištima iskazivali čeličnu volju i pobjeđivali mnogo bogatije od sebe. Uvijek je RSD „Čelik“ brojao od 1.000 do 1.500 članova koji su kroz redovne ili povremene aktivnosti bili uključeni u rad društva. Bilo je godina kada je samo liga malog fudbala radnika Željezare okupljala oko 700 zaposlenih, ili kada je članovima skijaške sekcije podijeljeno čak 500 pari skija, pa su taj vid rekreacije provodili od Bukovika do Gvozda, jer Ski centar Vučje nije postojao.
Ovo je priča o Radničko sportskom društvu Čelik, društvu radnika nikšićke Željezare. U startu su ga činili zaposleni iz više pogona tadašnjeg metalurškog giganta, ali je društvo bilo otvoreno za sve koji vole sport i viteštvo u njemu. Proizvodnja u nikšićkoj Željezari je počela krajem 1956. godine, a već sledeće tj 1957. sa izlivanjem prvih tona čelika, formirano je RSD“ Čelik“.
Ta masovnost je iznjedrila na destine republičkih prvaka, rekordera i reprezentativaca. Pomenuću samo neke iz plejade najboljih koji su ponikli u društvu nikšićke Željezare. Strelac Radomir Knežević je 22 puta bio prvak Crne Gore, šest puta Jugoslavije i dva puta Balkana, a dres sa državnim grbom nosio je tačno 99 puta. Sjajni atletičar maratonac Mileta Božović, vice prvak Jugoslavije, je dugo bio ikona RSD „Čelik“, poznat kao „jedini Crnogorac koji je trčeći dolazio na posao“, kojem više od decenije niko nije mogao parirati u super maratonu na prostorima od Triglava do Vardara. U streljaštvu je Branka Đurković bila prvak države, a malo ko zna da je Milija Jocović iz Granica, MZ Lukovo, kao gimnazijalac bio u prvoj generaciji atletičara Čelika. Odlaskom na studije u Beograd je čak 16 puta obarao državni rekord u bacanju kugle, a počeo je u svom selu kao bacač kamena s ramena. Čelikovi šahisti Milan Bajović i Đorđije Đurović su vrijedni pomena. Bajović je u više navrata bio radnički prvak jugoslavije u šahu, a Đurović je dužem periodu bio perjanica šahovske igre na crno bijelim poljima u Crnoj Gori. Drago Gojković, poznatiji kao fudbaler i trener u Fudbalskom klubu Čelik je bio prvak Crne Gore na 100 m. Dugačak je spisak vrhunskih sportskih majstora i sportskih radnika izašlih iz Čelikove radionice, pa bi za njihovo nabrajanje bilo potrebno puno prostora. Čelikovo društvo, u jednom vremenu iako bez veće finansijske podrške, su činili fudbalski, šahovski, atletski, kuglaški, karate, džudo, stonoteniski i ronilački klub, streljačka družina, planinarsko smučarsko društvo i sekcije tenisa, odbojke, košarke i rekreativnog višeboja. Poenta cjelokupnog rada je bila u funkciji očuvanja zdravlja, prevenciji obolijevanja, pa se kroz okupljanje većeg broja radnika i njihove djece težilo sadržajnijem provođenju slobodnog vremena, u takmičenju i zabavi, đe rezultai nijesu bili u prvom planu. Ali, i u takvim uslovima ostvarivani su vrhunski rezultati.
Fudbaleri su u nekoliko navrata bili najbolji u svom rangu tamičenja, iako amateri stizali do Druge savezne lige, bili tri puta najbolji u Kupu Crne Gore, atletičari su prvim godinama rada bili neprikosnoveni u više disciplina, šahisti su tri puta bili prvaci CG, a pet puta osvajali pehar Kupa, streljačka družina je pune dvije decenije bila najbolja u republici, kuglaši su stizali do prve lige, a u Crnoj Gori osam godina nijesu imali ozbiljnu konkurenciju, džudisti su učestvovali u kvalifikacijama za prvu ligu…
Višebojci su posebna priča. Na svim smotrama saveznog i republičkog ranga bili su prvi ili među prvima, osvajači zlatnih, srebrnih i bronzanih znački. Zbog ostvarenih rezultata RSD „Čelik“ je tri puta dodjeljivana „Prelazna zastava predsjednika Tita“, kao najuspješnijoj organizaciji u sportskoj rekreaciji u Crnoj Gori, što nije pripalo nikom u republici. Brojna su bila priznanja, plakete, pehari, diplome koje su osvojili čelikovi takmičari, koje su krasile vitrine klubova.
Čelikovci sui dosta uložili u izgradnju sportske infra strukture. Imali su svoj fudbalski stadion, kuglanu, streljanu, karate salu, šahovske prostorije, teretanu i ski centar Vučje. Najveći dio ovih objekata je urađen dobrovoljnim radom i akcijama. Popularna „desetka“ je bio mali sportski centar, mjesto okupljanja, treniranja, takmičenja, radosti. Danas toga nema više. Počeci privatizacije Željezare su bili kobni za RSD „Čelik“. Društvo je izgubilo svog sponzora i nije imalo mogućnosti da opstane. Skoro poluvjekovna aktivnost Čelikovih sportista je otišla u istoriju. Nekada rasadnik sportsta najplemenitijeg kova više ne postoji, a ne zna se ni đe su ona brojna priznanja i pehari, sa mukom i prolivenim znojem osvajani. Nekadašnja moć i čvrstina RSD „Čelik“ sada živi u uspomenama još nekih generacija koji se osjećaju ponosnim što su pronosili njegovu slavu. Ostaju sjećanja na te divne sportiste i sportske radnike, koji su bili ponos Željezare, Nikšića i cijele Crne Gore. Ovo je neki moj skronmi prilog društvu u čast, a zadovoljstvo mi je tim veće jer sam mu pripadao pune četiri decenije.
PREDSJEDNICI DRUŠTVA
Od 1957. godine funkciju presjednika RSD „Čelik“ obavljali su : Nikola Kolja Jovanović, Blažo Lalatović Ilija Ćućilović, Marinko Jovović, Vojin Đukanović, Vladimir Peso Mrvaljević, Blagoje Đukanović, dr Dušan Martinović i Danilo Ćosović.
