U ponedjeljak 27. septembra u 20h u sali “Zahumlja” biće upriličena tribina „ZAHUMLJE“ – ISKRA PLAMA BESMRTNOGA“ povodom obilježavanja 123 godine od osnivanja ove Javne ustanove. Tribina je zamišljena kao hronološko kretanje kroz djelovanje članova „Zahumlja“, od njegovog osnivanja kao Pjevačkog društva 1898. godine, potom između dva rata, u period poslije Drugog svjetskog rata kada djeluju u kulturno – umjetničkom životu jednog prostora koji se zvao „јugoslovenski“, као i svih onih današnjih članova koji okupljeni u više sekcija, kao najbolji u svom gradu, nastupaju u okruženju i inostranstvu kao reprezenti grada i države.
Ovo veče će biti jedinstveno podsjećanje na kulturno – istorijski značaj „Zahumlja“, a upravo ne smijemo zaboraviti da je „Zahumlje“ bilo ona „iskra“ koja se „raspalila plamom besmrtnosti“, a koji živi i živjeće i dalje kroz kulturu, umjetnost i obrazovanje našeg grada, države i šire. Tribina će biti propraćena adekvatnom foto dokumentacijom.
Učestvuju: Mihailo Perošević, profesor književnosti, Kristina Radović, istoričarka umjetnosti, Goran Radojičić, profesor književnosti i Ivan Radojičić, sociolog.
Kulturno-umjetničko društvo „Zahumlje“ – Nikšić, danas Javna ustanova „Zahumlje“, osnovano je 1898. godine na inicijativu napredne omladine i intelektualaca Nikšića. U početku to je bilo pjevačko društvo iz kojeg su se ubrzo razvile i druge sekcije – dramska, muzička, folklorna, recitatorska itd.
Kroz „Zahumlje“ je za preko vijek postojanja kroz sve sekcije i segmente rada prošlo preko 9000 članova, svih uzrasta i interesovanja.
Može se reći da je „Zahumlje“ danas kada slavi 123 godine postojanja i rada u kontinuitetu kao jedno od najstarijih kulturno-umjetničkih društava na Balkanu, na svojevrstan način stvaralo istoriju Crne Gore. Prenoseći kulturnu tradiciju sa generacije na generaciju „Zahumlje“ kao svjedok različitih epoha predstavlja most između onog starog i modernog Nikšića. Svih ovih godina „Zahumlje“ nije samo obogaćivalo kulturni život Nikšića, već je sa svojim programima afirmisalo naš kulturno-umjetnički izraz širom svijeta, prenoseći plemenite poruke i čuvajući crnogorsko nasljeđe od zaborava.
Iz kontinuiranog pozorišnog života koji se odvijao u „Zahumlju“ rodila se ideja o osnivanju Narodnog pozorišta u Nikšiću 1949. godine, a kasnije i pozorišnog festival, koji je kroz različite forme u prethodnom period iniciran i više puta organizovan od strane ove institucije. Dramska sekcija ove ustanove bila je temelj za formiranje Dramskog studija Centra za kulturu Nikšić osnovanog 1980. godine, koji je radio kao poluprofesionalno pozorište i za jedanaest godina postojanja iznjedrio sedamnaest predstava. U ovoj ustanovi se razvila i ideja o osnivanju, organizaciji i održavanju prvog crnogorskog, a potom jugoslovenskog festival dječije pjesme, a „Zahumlje“ je u saradnji sa NVO „Anagastum“ na početku bilo i organizator, a danas i jedan od partnera muzičke manifestacije „Nikšić gitar festival“.
Današnja JU „Zahumlje“ je moderna institucija sa više od 400 članova, horskom sekcijom, omladinskim i dječijim dramskim studijom, folklornim ansamblima od dječijih do senior, narodnim orkestrom, omladinskim orkestrom i solistima. U okviru ove institucije umjetnički život Nikšića obogaćuje i Književni klub „Poenta poetika“ koji objavljuje i zbornik „Mozaik“ a koji na najbolji način reprezentuje rad mladih stvaralaca. U okviru „Zahumlja“ su i dva izuzetno kvalitetna i zapažena festival, Festival uličnih svirača i Boem fest, a ova institucija je i organizator popularne tribine „Kultopis“ koja je ugostila eminentna imena iz svijeta književnosti, glume, muzike, nauke itd. (Izvor K. Radović, Katalog izložbe fotografija i dokumenata Zahumlje – Iskra plama besmrtnoga, povodom 120 godina JU „Zahumlje“,2018.)
Organizator događaja je JU „Zahumlje“ u okviru Septembarskih dana Nikšićke kulturne scene 2021.
