U Dvorcu kralja Nikole u Nikšiću predstavljen je multidisciplinarni projekat „Praistorija na teritoriji Opštine Nikšić“ – izložbu artefakata sa arheoloskih lokaliteta Crvena stijena i Vrbnička pećina i 20-minutni dokumentarni film autora, arheologa Vasilija Marojevića.
Veliki broj predmeta od životinjskih kostiju i od klesanog kamena, alat, keramičko posudje, nakit i oružje iz perioda gornjeg i srednjeg paleolita, mezolita mlađeg i starijeg neolita i bronzanog doba sa lokaliteta Crvema stijena i Vrbnička pećina dio je postavke „Praistorija na teritoriji Opštine Nikšić. Ostatak – dvanaest panoa, deset slika i četiri plakata, pojašnjava tajne ljudske kulturne i društvene evolucije tokom poslednjih 150.000 godina na prostoru zapadne Crne Gore.
Prvi put javno su predstavljeni artefakti sa lokaliteta Vrbnička pećina, koja se nalazi iznad sela Presjeka, 20 kilometara sjeverozapadno od Nikšića. To stanište intenzivnije se istražuje od 2012, a područje Crvene stijene od otkrića 1954 godine.
Na najstarijem arheološkom lokalitetu trenutno se istražuju srednjepaleolitski slojevi, koji se sa sigurnošću mogu povezati sa aktivnostima neandretalaca, ljudske vrste koja je nastanjivala Evropu 300000 godina, i koja je nestala sa pojavom modernog čovjeka – homosapiensa.
Koncept „Praistorija na teritoriji Opštine Nikšić“ je primjer prezentovanja istorije i tradicije na moderan način. Ministarstvo kulture prepoznalo je izuzetan potencijal ovih lokaliteta i u saradnji sa nacionalnim i lokalnim institucijama i partnerima iz inostranstva, kroz projekat „Putevi kontituiteta“ do sada obezbednilo 300000 hiljada eura, kazala je Dobrila Vlahović, savjetnica za nepokretnu kulturnu baštinu Ministarstva kulture, koja je i otvorila izložbu.
Zbirka „Praistorija na teritoriji Opštine Nikšić sadrži predmete od klesanog kamena i druge artefakte, iz raznih perioda praistorije, izrađene tehnikom glačanja. Oni pokazuju koliko je strpljenja, truda i umijeća bilo potrebno za njihovu izradu, jer je i alat bio od kamena.
„Zbirka je podijeljena na artefakte sa dva lokaliteta: Crvene stijene i i Vrbničke pećine, ostali predmeti su hronološki predstavljeni od najstarijeg do najmlađeg. Poseban zadatak arheologa je da rekonstruiše život, ponašanje i navike praljudi. Analizirajući način izrade keramičkog posudja i drugih predmeta u Vrbničkoj pećini dobili smo nove podatke o životu praljudi na tom lokalitetu“, kazao je autor, arheolog Vasilije Marojević.
U galeriji Nikola I prikazan je 20-minutni istoimeni dokumentarni film, koji je rezultat saradnje Marojevića i Jelene Đukanovic, direktorice Javne ustanove Muzeji i galerije Nikšić.
Multidisciplinarni projekat „Praistorija na teritoriji Opštine Nikšić“ u okviru septembarskih dana, realizovali su Ministarstvo kulture i JU Muzeji i galerije Nikšić.
Jovan Džodžo – rtnk.me
